Türkmenistan maýadarlary strategik taýdan möhüm energetika taslamalaryna gatnaşmaga çagyrýar
10:58 25.04.2025 1864
Kuala-Lumpurda geçirilen Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forumynda (TEIF 2025) “Türkmengaz” döwlet konserniniň başlygy – Döwlet ministri Maksat Babaýew çykyş edip, ýurdumyzyň energetika pudagyndaky strategik ugurlarda maýa goýum mümkinçiliklerine ünsi çekdi. Esasy ugurlaryň hatarynda “Galkynyş” gaz käniniň täze tapgyrlarynyň özleşdirilmegi görkezildi.
Maksat Babaýewiň bellemegine görä, dünýäde subut edilen tebigy gaz gorlary boýunça dördünji ýerde duran Türkmenistan ählumumy energiýa geçişinde möhüm orun eýelemäge taýýardyr. Türkmenistanyň strategik maksady — häzirki zaman talaplaryna laýyk, çeýe we bäsdeşlige ukyply energetika ulgamyny döretmekdir.
Statistika görä, dünýäde tebigy gaza bolan isleg 2050-nji ýyla çenli 18% ýokarlanar, bu bolsa gazyň energetika balansyndaky paýynyň 23%-den 26%-e çenli artmagyna getirýär. Uzak möhletli durnukly ösüş ssenariýasynda bu görkeziji 28%-e ýetýär. Esasy ösüş Aziýa-Ýuwaş ummany sebitinde bolup, ol goşmaça islegiň 53%-ini üpjün eder.
M.Babaýewiň aýtmagyna görä, “Galkynyş” käniniň we töweregindäki meýdançalaryň tebigy gaz gorlary 27 trillion kub metre deňdir. Häzirki wagtda bu käniň ilkinji tapgyrynyň (ýyllyk 30 milliard kub metr gaz) işläp taýýarlanyşy tamamlanyp, ikinji tapgyrynyň durmuşa geçirilmegi bilen Hytaýa eksport mümkinçilikleri giňeler.
Ministr şeýle hem şu ugurlarda maýa goýumlary üçin mümkinçilikleriň bardygyny nygtady – “Galkynyş” käniniň nobatdaky tapgyrlary; köne känlerde çykarylyşyň optimizasiýasy; ýyllyk 5 milliard kub metr kuwwatly underground gaz saklaýjy desganyň gurluşygy; iri senagat taslamalary boýunça şertnamalar.
Hytaý häzirki wagtda Türkmenistanyň esasy tebigy gaz alyjysydyr. Üç şahaly gaz geçiriji arkaly ýylda 30 milliard kub metrdan gowrak gaz iberilýär. Dördünji liniýanyň tamamlanmagy bilen bu görkeziji 65 milliard kub metre ýetip biler. Mundan başga-da, Türkmenistan Özbegistana gaz eksport edýär we Eýranyň üsti bilen Türkiýä swap görnüşli ibermegi amala aşyrýar. Bu bolsa ýurduň eksporty boýunça çeýeligini we sebitde möhüm strategiki baglanyşyk nokady hökmünde ornuny görkezýär.
Maksat Babaýew çykyşynda TOPH (Türkmenistan–Owganystan–Pakistan–Hindistan) gaz geçirijisiniň ähmiýetini hem aýratyn nygtady. Bu gaz geçiriji 1,75 milliard ilatly ýurtlary tebigy gaz bilen üpjün etmäge niýetlenendir. Türkmenistanyň çägindäki 214 km bölegi eýýäm gurlup tamamlandy. Owganystanyň Turgundy–Hyrat ugry boýunça 153 km uzynlykdaky bölegi boýunça gurluşyk işleri başlanyp, bu bölek “Arkadagyň ak ýoly” diýlip atlandyryldy. Taslama Owganystanda 12 müň töweregi iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berer.
Ekologiýa nukdaýnazaryndan hem türkmen tebigy gazynyň ähmiýeti bellenildi. Hytaýa iberilýän ýylda 30 milliard kub metr gaz 50 million tonna kömrüň ýerine ulanylyp, 60 million tonnadan gowrak parnik gazlarynyň howa zyňylmagynyň öňüni alýar. “Bu diňe san däl — bu howanyň hilini gowulandyrmak, klimatyň üýtgemegine garşy göreşmek we sebit üçin durnukly geljegi üpjün etmekdir” diýip, “Türkmengaz” konserniniň başlygy aýtdy.
Türkmenistanyň Prezidenti Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň аçylyşyna gatnaşdy
17-nji maýda Aşgabadyň günorta böleginde Prezident Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň hem-de «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynyň аçylyş dabarasy boldy.
Gahryman Arkadagymyz we Türkiýäniň wekilleri energetika ulgamynda hyzmatdaşlygyň ägirt uly mümkinçiliklerini bellediler
19-njy martda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bilen ýurdumyza sapar bilen gelen Türkiýe Respublikasynyň energetika we tebigy serişdeler ministri Alparslan Baýraktaryň hem-de “BOTAŞ” kompaniýasynyň Baş direktory Abdulwahid Fidanyň arasynda geçirilen duşuşykda energetika ulgamynda hyzmatdaşlygyň ägirt uly mümkinçilikleri bellenilip geçildi diýip, TDH habar berýär.
Türkmenistan Atom energiýasy boýunça halkara agentlik bilen hyzmatdaşlygyny giňeltmäge taýýarlanýar
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Hökümet mejlisiniň barşynda Türkmenistan bilen Atom energiýasy boýunça halkara agentligiň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.
Ýanwar-mart aýlarynda Türkmenistan bilen Russiýanyň haryt dolanyşygy 10,4% artdy
2023-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynda Türkmenistanyň Russiýa Federasiýasy bilen özara haryt dolanyşygy 10,4% artdy. Bu barada «Neýtralnyý Türkmenistan» gazeti habar berýär.
Türkmenistanyň Prezidenti: energetika we ulag — Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Hindistanyň ykdysady hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlary
27-nji ýanwarda ilkinji «Hindistan – Merkezi Aziýa» sammiti wideoaragatnaşyk ulgamy arkaly geçirildi. Ýokary derejeli duşuşyga Hindistan Respublikasynyň Premýer-ministri hem-de Merkezi Aziýa döwletleriniň Prezidentleri gatnaşdylar diýip, Türkmenistanyň DIM-i habar berýär.