Aşgabat — täsin rekordlaryň şäheri
20:47 10.05.2021 4322
(Ýaşlar guramasynyň bäsleşigine)
Taryhy maglumatlardan belli bolşy ýaly, şäheriň Aşgabat ady (eshq «söýgi») we (abad «şäher») diýen pars sözlerinden gelip çykypdyr.
* * *
2008-nji ýylda paýtagtymyzdaky Döwlet muzeýiniň öňündäki meýdançada dikilen Türkmenistanyň Döwlet Baýdagynyň belent sütüni «Dünýäniň iň beýik flagştogy» diýlip, Ginnesiň bütindünýä rekordlar kitabyna girizildi. Onuň agramy 420 kilograma, ini 52,5 metre we boýy 35 metre barabar. Ýaşyl Tugumyz 133 metr belentlikde parlaýar.
* * *
2017-nji ýylda paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesiniň Olimpiýa stadionynyň münberini bezeýän ahalteke bedewiniň çeper keşbi atyň dünýäde iň uly nyşany hökmünde, Sportuň suw görnüşleri merkezi bolsa, dünýäde iň uly suwda ýüzülýän üsti ýapyk howuz hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi. Atyň çeper şekiliniň beýikligi 40,05 metr, uzynlygy 37,69 metr, ini bolsa 40,24 metrdir.
* * *
2010-njy ýylda Aşgabat «Köpçülik ýerinde iň köp suw çüwdürimleri özünde jemleýän suw çüwdürim toplumly şäher» diýlip, Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi. Şol suw çüwdürim Oguz hanyň we ogullarynyň heýkelleri ýerleşdirilen arhitektura-heýkeltaraşlyk toplumydyr. Onuň tutýan meýdany 14,2 gektar bolup, toplum 27 sany yşyklandyryş enjamlary bilen enjamlaşdyrylan häzirki zaman suw çüwdürimlerini özünde jemleýär.
* * *
2011-nji ýylda «Türkmenistan» teleradioýaýlymlar merkeziniň binasy Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi. Köpetdagyň belent gerişlerinden soň hem 211 metr beýiklige uzak gidýän binanyň aýratyn gözelligine öwrülen Oguzhanyň sekizburç ýyldyzy iň uly ýyldyz şekili hökmünde hasaba alyndy. Döwrebap merkeziň umumy beýikligi 211 metr. Toplumyň esasy desgasy 31 gatdan ybaratdyr.
* * *
Paýtagtymyzyň gözel künjeginde ýerleşýän «Älem» medeni-dynç alyş merkezi özüniň binagärlik-gurluşyk, bezeg aýratynlyklary bilen özüne çekýär. Täsin binanyň daşy Oguz hanyň altyn ýyldyzy we bäş sany göl bilen gurşalandyr. Beýikligi 95 metre ýetýän binanyň ýörite syn ediş çarhynyň diametri 57 metrden ybaratdyr. Alty orunlyk öýjagazlaryň 24-sini özünde jemleýän äpet synlaýyş aýlawy bu merkeziň esasy binagärlik aýratynlygyny emele getirýär. Täsin görnüşli bu bina dünýäde iň uly aýlanýan ýapyk görnüşli synlaýyş aýlawy hökmünde hasaba alnyp, 2012-nji ýylda Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi.
* * *
2013-nji ýylyň 25-nji maýynda Aşgabat ak mermerli binalaryň has köp jemlenen şäheri hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, 2013-nji ýyldan başlap 25-nji maý – Aşgabat şäheriniň güni hökmünde bellenilip başlandy.
* * *
2016-njy ýylyň 17-nji sentýabrynda paýtagtymyzda Halkara howa menzili açyldy. 1200 gektara golaý meýdanda 100-den gowrak desgany öz içine alýan bu toplum binagärlik taýdan gaýtalanmajak gözel keşbe eýe boldy. Ýolagçy terminalynyň esasy binasynyň ýokarsyna 705 inedördül metr haly gölüniň şekillendirilmegi netijesinde Aşgabadyň Halkara howa menzili Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi.
* * *
2018-nji ýylyň 1-nji iýunynda «Aşgabat» köpugurly stadionynda welosport boýunça okuw sapagyny geçirmekde dünýäniň täze rekordy goýuldy. Bu okuw sapagyna jemi 3246 adam gatnaşdy.
Taýýarlan: Meýlis ATAÝEW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk
institutynyň talyby.
Surata düşüren Dörtguly MYRATGULYÝEW.
Gerimli we netijeli gözlegler
Biz «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň Türkmen geologiýa gözleg ekspedisiýasynyň Köýtendag geologiýa gözleg partiýasynyň baş geology Şanazar Anarow bilen habarlaşyp, şanly ösüşlere, taryhy wakalara baý bolan ýylyň geçen aýlarynda ýetilen sepgitler bilen tanyşdyk.
IV. Türkmenistanyň gaz senagaty: geçmişden şu güne
Has iri bölekleýin gurmak-gurnamak işleriniň ýokary netijeliligi Şatlyk gazkondensat käninde subut edilenden soň, bu usul gorlarynyň göwrümi boýunça ägirt uly gaz känleriniň hataryna girýän Döwletabat — Dönmez gazkondensat käninde hem ulanyldy we onuň netijesinde käni özleşdirmek işleriniň wagty iki esse diýen ýaly gysgaldyldy. Bu bolsa halk hojalygyna onlarça million manatlyk peýda getirdi. Känleri özleşdirmegiň bu usuly Üçajy, Seýrap, Malaý, Garaşsyzlygyň 10 ýyllygy, Ýolguýy hem-de ulanyşa taýýarlanylýan beýleki gaz we gazkondensat känlerinde ulanyldy.
Beýik başlangyçlar rowaçlanýar
Ýurdumyzda Nebitgaz senagaty we geologiýa işgärleriniň gününiň bellenilýän dekabr aýynda beýik başlangyçlaryň birnäçesine ak pata berlip, uly öwrülişikler nebitgaz ulgamynda hem amala aşyryldy. Mälim bolşy ýaly, 2015-nji ýylyň 13-nji dekabrynda dört döwletiň ýolbaşçylarynyň gatnaşmaklarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyna badalga berlipdi. Bu halkara gaz geçirijisi Türkmenistanyň çäginden Hindistana çenli 1814 kilometre uzalyp gidýär.
«Nebitçi» nebitçileriň hyzmatynda
Döwletiň berkararlygynyň binýadynyň pugtalygy, döwrebaplygy, ilkinji nobatda, onuň raýatlarynyň ýaşaýyş derejesine bagly bolup durýar. Ata Watanymyzyň her bir ýaşaýjysynyň sagdyn, şähdaçyk hem-de ruhubelent ýaşamagy, işlemegi we sapaly dynç almagy üçin döredilýän şertler, sözüň doly manysynda, dünýä nusgalykdyr. Bu babatda diňe bir Balkan welaýatynda amala aşyrylan hem-de täze badalga berlen işlere nazar salanyňda hem ruhuň täzelenip, kalbyňa röwşenlik nury çaýylýar.
Suw arassalaýjylaryň hyzmaty
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Mary welaýatynyň çägindäki gaz känlerinde täze ulanyş guýularynyň önümçilige girizilmegi bilen «Marygazçykaryş» müdirligi boýunça tebigy gazyň çykarylyşynyň möçberleriniň artmagynda hyzmat ediş kärhanalarynyň her biriniň mynasyp goşandy bardyr.