Türkmenistanda nebitgaz ulgamynda ägirt uly önümçilik mümkinçilikleri bar

21:58 16.01.2022 4957

https://oilgas.gov.tm/storage/posts/3747/original-161dfd0a578db8.jpeg

Türkmenistanda ägirt uly çig mal we senagat mümkinçilikleri, şeýle hem ýurdy strategiki taýdan möhüm bolan nebit we gaz önümlerini öndüriji we eksport ediji ýurda öwürmek üçin tebigy we tehnologiki mümkinçilikleri bar. Bu barada ylmy makalasynda CentralAsia.news elektron neşiriniň ylmy synçysy, belli türkmen alymy, tehniki ylymlarynyň doktory we bilermen Allaberdi Ylýasow belledi.

Onuň bellemegine görä, «2030-njy ýyla çenli Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň maksatnamasynda» türkmen nebitgaz pudagyny giň möçberde senagatlaşdyrmak kesgitlenendir. Onda üç esasy wezipe bellenendir — nebitgaz ulgamyny senagatlaşdyrmak, içerki sarp edijileri degişli önümler bilen üpjün etmek we pudagyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak.

Garaşsyzlygynyň ilkinji günlerinden başlap, Türkmenistan çig mal eksporty bilen bagly howplary peseltmek üçin içerki gaýtadan işleýşi ösdürmeklige tarap ugur aldy. Nebitgaz känlerini senagat taýdan ulanyşa girizmeklik türkmen ýangyjynyň eksport möçberleriniň artmagyna, şeýle hem ýurtda soňky ýyllarda gurlan nebit we gazy gaýtadan işleýän kuwwatlyklary bökdençsiz çig mal serişdeleri bilen üpjün etmeklige barabardyr diýip, bilermen ýazýar.

Onuň bellemegine görä, häzirki wagtda Balkan welaýatynda tebigy gazdan polietileniň we polipropileniň dürli görnüşlerini öndürmek boýunça Gyýanly polimer zawody we Ahal welaýatyndaky Owadandepe şäherçesinde şol çig maldan benzin öndürmek boýunça zawod üstünlikli hereket edýär.

Analitik Türkmenbaşynyň nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda hem döwrebaplaşdyrmak işleriniň dowam edýändigini belleýär. Daşary ýurt kompaniýalary bilen hyzmatdaşlykda bu ýerde nebitgazhimiýanyň önümleriniň önümçilik möçberlerini artdyrmak üçin birnäçe desgalary, öňdebaryjy serişde tygşytlaýjy ekologiýa enjamlary bilen enjamlaşdyrylan döwrebap tehnologiýalar ornaşdyrylýar.

Daşary ýurtly hünärmenler TNGIZT-de haýalladylan kokslandyrma we gudronyň deasfaltizasiýasy desgasynyň gurluşygyny dowam edýärler. Bu taslamada şu görnüşdäki desgalar üçin elýeterli bolan iň gowy tehnologiýalar peýdalanylýar. Geljekki sehde işlemek üçin işgärler düzümi bu desgada iş orunlarynyň «wirtual» gurnalan trenažýorynda ýörite taýýarlyk geçerler.

Türkmenbaşynyň nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň düzümine girýän Seýdiniň NGIZ-de 2016-njy ýylda AI-95 benzini üçin düzüm bölekleriniň önümçiligine başlandy.

Şol ýylda ýol bitumyny öndürmek boýunça häzirki zaman tehnologik desga ulanyşa girizildi. Özboluşly tehnologiýa türkmen nebitinden dünýä standartlaryna laýyk gelýän ýol bitumyny almaga mümkinçilik berýär.

Alymyň pikirine görä, energetika ulgamynda täze tehnologiýalaryň peýdalanylmagy nebitgazhimiýa önümleriniň önümçilik möçberleriniň artmagyna ýardam edýär. Gürrüň guýularyň içinde iş alnyp barlanda, däp bolan toplama burawyň ornuny tutýan maýyşgak üznüksiz  turbalary ulanmaklyga esaslanýan koltýubing tehnologiýalary hakynda barýar.

Ýurtda ekologiýa howpsuzlygynyň talaplaryna hem aýratyn üns berilýär. Şu maksat bilen ýokary netijeli tehnologiýalar ornaşdyrylýar. Bu konsepsiýa döwletiň durmuş we ykdysady taýdan ösüşine gönükdirilendir.

Başga makalalar
163620caa39d90.jpeg
Türkmenistan Hazaryň üsti bilen Ýewropa gaz geçiriji gurmak meýillerini dowam edýär

«Hazarüsti gaz geçirijisi gün tertibinden aýrylanok». Bu barada Türkmenistanyň wise-premýeri Şahym Abdrahmanow Abu-Dabide ADIPEC maslahatynda belläp geçdi diýip, Interfaks habar berýär.


1616522e7bd172.jpeg
TNGIZT-niň önümleri — birža söwdalarynda öňdeligi eýeleýär

Geçen hepdede Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda geleşikleriň 16-sy hasaba alyndy.


16163d5f179cf7.jpeg
Gurbanguly Berdimuhamedow “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisiniň çäklerinde guralan Türkmenistanyň milli gününe gatnaşdy

9-njy oktýabrda Prezident Gurbanguly Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirliklerine iş saparyny amala aşyryp, Dubaý şäherinde geçirilýän “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisiniň çäklerinde guralan Türkmenistanyň milli gününe gatnaşdy diýip, Türkmenistanyň daşary syýasat edarasynyň saýty habar berýär.


16163d6a1685cc.jpeg
Türkmenistan we BAE maýa goýumlar, portlar we energetika ulgamynda ylalaşyga gol çekdi

Türkmenistan we BAE maýa goýumlar, portlar we energetika ulgamynda birnäçe ylalaşyklara we Ähtnamalara gol çekdiler. Gol çekmek dabarasy Prezident Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirlikleriniň Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň işleri boýunça ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan bilen “EKSPO — 2020” Bütindünýä sergisiniň Baş kabul ediş merkezinde geçiren duşuşygynda geçirildi.


16163d9754233d.jpeg
Giňişleýin Hökümet mejlisinde nebitgaz toplumynyň 9 aý boýunça işiniň netijeleri maslahatlaşyldy

Geçen anna güni Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly giňişleýin mejlisini geçirdi. Onda ykdysadyýetiň pudaklarynda 2021-nji ýylyň dokuz aýynda ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda, şol sanda nebitgaz toplumynda alnyp barlan işleriň jemleri jemlenildi.